Doniczka to nieodłączny kompan w domowej uprawie roślin. W zasadzie każde naczynie ma potencjał, żeby stać się doniczką. W takim razie czy warto tracić czas i zastanawiać się, jaka doniczka będzie odpowiednia dla mojej rośliny? Myślę, że tak, bo dobrze dobrana pozwala uniknąć wielu problemów podczas uprawy i pielęgnacji roślin doniczkowych.
SPIS TREŚCI
- Najlepsza doniczka — jak ją wybrać?
- Czym się kierować szukając odpowiedniej doniczki?
Najlepsza doniczka — jak ją wybrać?
Pewnie Cię nie zaskoczę, gdy powiem, że nie ma jednej idealnej doniczki. Każda ma prawo być tą odpowiednią. A czy tak się stanie, zależy w dużej mierze od Ciebie.
Wystarczy, że prawidłowo ocenisz jej przeznaczenie.
Przede wszystkim musisz wiedzieć jaką roślinę chcesz w niej posadzić i jakie ma ona wymagania.
Czy jest to roślina sucholubna, czy wręcz odwrotnie, jest wodopijcą, jak np. skrzydłokwiat?
Drugą istotną kwestią jest miejsce, w którym docelowo umieścisz doniczkę.
Czy ma być do wewnątrz, czy na zewnątrz, np. na balkon? Czy będzie stała na podłodze, szafce albo półce? A może będzie podwieszona pod sufitem?
Gdy odpowiesz sobie na te dwie kwestie, będziesz wiedział/ła jakich cech oczekujesz od doniczki i wybranie tej odpowiedniej zajmie Ci tylko chwilę. Jedyne rozważania, jakie Ci pozostaną to te z zakresu estetyki, ale to już jest wisienka na torcie, którą chyba każdy lubi. Wróćmy jednak do tych kluczowych kwestii, na których trzeba się skupić w pierwszej kolejności.
Czym się kierować szukając odpowiedniej doniczki?
Odpływ na dnie doniczki
To punkt niezwykle istotny! Otwory na dnie pozwalają na ewakuację nadmiaru wody z podłoża oraz usprawnią cyrkulację powietrza. Warto jednak dodać, że kiedy wybierzesz doniczkę, to na pewno te otwory w niej znajdziesz. A dlaczego? Ano dlatego, że z definicji doniczka to pojemnik do uprawy roślin z odpływem. Natomiast wszystkie pojemniki, które nie mają otworów na dnie, są osłonkami i służą jako element dekoracyjny oraz chronią powierzchnię, na której stoi roślina, przed wilgocią. Zasada jest więc taka, że rośliny sadzimy do doniczek. A osłonki wykorzystujemy do zakrycia nieestetycznych, np. plastikowych doniczek produkcyjnych. Oczywiście można złamać zasadę i posadzić roślinę bezpośrednio do osłonki, ale wtedy trzeba mieć dużo wyczucia podczas podlewania, bo łatwo o przelanie rośliny.
Rozmiar doniczki
Wybrany rozmiar doniczki powinien korespondować z wielkością rośliny i jej tempem wzrostu. Chcąc przesadzić roślinę, najlepiej kierować się zasadą, że wybieramy doniczkę o jeden rozmiar większą od poprzedniej. Sadzenie zarówno w zbyt małych, jak i w zbyt dużych doniczkach nie jest dobre. W zbyt dużej bardzo łatwo o zalanie, a w zbyt małej o nadmierne przesuszenie podłoża. Chociaż w tym ostatnim przypadku istnieją odstępstwa od reguły, bo u niektórych gatunków wręcz wskazane jest, aby nie spieszyć się ze zmianą doniczki na większą. Są to rośliny, które lepiej rosną, gdy ich korzenie są ciasno upakowane. Należy do nich, np. zamiokulkas lub sansewieria.
Kształt doniczki
Doniczki są zazwyczaj okrągłe lub kwadratowe, ale mogą też mieć bardziej wyszukany kształt. Zanim zdecydujemy się na bardziej wysublimowaną formę, warto się nad tym dobrze zastanowić. Nieregularne kształty, w przyszłości mogą mocno utrudnić przesadzenie rośliny. Nierzadko musi się to zakończyć rozcięciem lub potłuczeniem doniczki, bo to jedyny sposób na wyciągnięcie z niej rośliny. W kwestii kształtu doniczek zwróćmy również uwagę na ich stosunek szerokości do wysokości. Do roślin głęboko korzeniących się, np. palm lepsze będą doniczki wysokie, natomiast do tych z płytkim systemem korzeniowym, np. sukulentów, niewysokie i szerokie.
Waga doniczki
Ciężar doniczki podyktowany jest rodzajem materiału, z którego jest wykonana. Doniczki z materiałów naturalnych są raczej ciężkie, natomiast te z tworzyw sztucznych, lekkie. Zarówno duża, jak i mała waga w zależności od przeznaczenia doniczki może stanowić jej wadę lub zaletę. Na przykład, ciężka donica będzie idealna dla wysokiej rośliny, która ma stać na podłodze. Ustabilizuje ją i zabezpieczy przed przypadkowym wywróceniem. Z kolei lekkie, np. plastikowe świetnie sprawdzą się na wysokiej półce lub do powieszenia pod sufitem.
Przepuszczalność ścianek doniczki dla wody i powietrza
Doniczki wykonane z porowatych materiałów, czyli np. gliny, są przepuszczalne dla powietrza i wody. Przyczyniają się więc do dobrej cyrkulacji powietrza w obrębie bryły korzeniowej, ale także szybszego przesychania podłoża. I tutaj podobnie, jak z wagą doniczki, może to być zarówno wadą, jak i zaletą. Szukając doniczki dla roślin sucholubnych, np. sukulentów, taka właściwość będzie korzystna. Natomiast w przypadku takich wodopijców jak, np. szparag już niekoniecznie. Parowanie wody przez ścianki doniczki utrudnia utrzymanie stale, lekko wilgotnego podłoża.
Odporność doniczki na czynniki atmosferyczne
Podejrzewam, że Twojego mieszkania nie nawiedzają ulewne deszcze lub ujemne temperatury. Dlatego ten punkt nie ma większego znaczenia, gdy potrzebujesz doniczki do rośliny pokojowej. Jednak gdy szukasz doniczki na balkon lub taras, to taka informacja jest już bardzo istotna. Aby mieć pewność co do odporności na działanie mrozu, wilgoci, czy silnego słońca, najlepiej jest zasięgnąć informacji u źródła, czyli sprawdzić co na ten temat mówi producent. Doniczki wykonane z tego samego materiału, ale przez różnych producentów mogą się w tym zakresie mocno różnić.
Materiał, z którego wykonane są doniczki
Materiał, z którego jest zrobiona doniczka, mocno definiuje jej wagę, a także wpływa na jej ostateczny design. Ale spokojnie, ilość surowców i tworzyw, z których robione są doniczki, może zaskoczyć, więc naprawdę jest w czym wybierać. Zwróć uwagę, że ze sporej części materiałów wykonywane są raczej tylko osłonki, a nie doniczki. Dlatego, jeżeli chcesz posadzić do nich bezpośrednio roślinę, to powinieneś najpierw wykonać w niej otwory albo chociaż zadbać o dobry drenaż. Poniżej postaram się pokrótce scharakteryzować doniczki i osłonki wykonane z poszczególnych materiałów.
Doniczki gliniane
Wykonane są z terakoty, czyli dobrze oczyszczonej i wypalonej gliny, która nie jest niczym glazurowana.
- Materiał naturalny,
- przepuszczalne dla wody i powietrza,
- na ich powierzchni łatwo wytrąca się osad z soli wapnia i magnzeu,
- kolorystyka ograniczona do odcieni brązu i pomarańczy,
- ciężkie, ale za to stabilne,
- kruche,
- nieodporne na ujemne temperatury,
- względnie tanie.
Doniczki i osłonki ceramiczne
Surowcem dla wyrobów ceramicznych jest glina lub minerały, które wypalane są w temperaturze ponad kilkuset stopni Celsjusza. Od doniczek z terakoty odróżnia je fakt, że ich powierzchnia jest glazurowana.
- Materiał naturalny,
- nieprzepuszczalne dla wody i powietrza,
- bardzo duża paleta wzorów i kolorów do wyboru,
- ciężkie, ale za to stabilne,
- kruche.
Doniczki i osłonki plastikowe
Owiane złą sławą z powodu niewyszukanego designu oraz negatywnego oddziaływania na środowisko. Sporo jest w tym prawdy, ale w zasadzie to mocno zależy od konkretnego produktu.
Plastik to niezbyt precyzyjna nazwa, pod którą skrywa się całkiem spora grupa różnych tworzyw sztucznych. Najszybszy sposób, na rozpoznanie tworzywa, z którego została wykonana doniczka lub osłonka, to odszukanie na jej spodniej stronie, graficznego symbolu. Dobrym wyborem jest polipropylen, uznawany za bezpieczny i nadający się do ponownego przetworzenia. Z takiego właśnie tworzywa wykonane są osłonki holenderskiej marki elho. Co więcej, ich surowiec w 100% pochodzi z odzysku. Dlatego sama tak bardzo pokochałam tę markę. Piękny design i produkcja w zgodzie z zasadami poszanowania środowiska to coś, do czego nie trzeba mnie długo przekonywać. Jeżeli Ciebie też, to zajrzyj do Sklepu WiolaGreen, bo tam je właśnie znajdziesz.
- Tworzywo sztuczne, o bardzo długim czasie rozkładu,
- nieprzepuszczalne dla wody i powietrza,
- łatwe do czyszczenia,
- lekkie,
- trwałe — odporne na pęknięcia i stłuczenie,
- tanie.
Doniczki i osłonki betonowe
Wytwarzane z różnych rodzajów betonu. Osoby, które dobrze czują się w pracach DIY, mogą pokusić się o samodzielne wykonanie takich doniczek lub osłonek.
- Trwałe,
- do wewnątrz i na zewnątrz, (odporne na działanie czynników atmosferycznych),
- ciężkie, więc stabilne.
Doniczki i osłonki drewniane
Wytwarzane z litego drewna, ale bardzo często posiadają plastikowy lub metalowy wkład, który ma zabezpieczyć osłonkę przed stałym kontaktem z wilgocią.
- Materiał naturalny,
- kolorystyka zależna od rodzaju drewna oraz zastosowanej impregnacji,
- do wewnątrz, a odpowiednio zaimpregnowane również na zewnątrz,
- odporne na pęknięcia i stłuczenie,
- drogie.
Doniczki i osłonki metalowe
Wytwarzane z różnego rodzaju metali, np. stali, blachy ocynkowanej, miedzi, czy żeliwa.
- Wygląd i waga zależna od rodzaju metalu,
- pod wpływem czynników atmosferycznych i wody mogą korodować,
- wystawione na działanie promieni słonecznych łatwo się nagrzewają,
- odporne na pęknięcia i stłuczenie.
Pozostałe doniczki i osłonki
Oprócz wyżej wymienionych doniczek i osłonek można jeszcze znaleźć wiele innych np. porcelanowe, szklane, z włókna szklanego, czy korka. Jeszcze inne doniczki mogą być wykonane z połączenia różnych materiałów, np. plastiku z domieszką drewna. Do gustu przypadła mi także nietypowa doniczka wykonana ze szkła i gliny, w której uprawiam szparaga pierzastego.
Podsumowanie
Na koniec chciałabym podkreślić, że celowo nie wyszczególniałam wad i zalet poszczególnych rodzajów doniczek. Jak już wspominałam wcześniej, w dużej mierze zależy to od tego, jaką roślinę chcemy w niej posadzić i w jakim miejscu ją usytuujemy. Gdy odpowiemy sobie na te dwie kwestie, szybko określimy, co jest zaletą, a co wadą danej doniczki.
